Η Κύπρος μου... μία πρόταση διδασκαλίας για το κυπριακό ζήτημα...

 

Το κυπριακό είναι ένα επίμαχο ιστορικό ζήτημα. Τα επίμαχα ιστορικά ζητήματα, όπως το Κυπριακό, είναι ιστορικά γεγονότα «ευαίσθητα» και «επικίνδυνα» ως προς τη διδασκαλία τους μέσα σε μία τάξη. Ο δάσκαλος ή ο καθηγητής που καλείται να διδάξει ένα τέτοιο θέμα μέσα στην τάξη του, σε Ελλάδα και Κύπρο, δεν έχει τα απαραίτητα στοιχεία μέσα στα σχολικά εγχειρίδια, εκτός από πολύ γενικά πράγματα, για να διδάξει όπως θα έπρεπε το θέμα αυτό. Αυτό συμβαίνει, ειδικά στην Κύπρο, εξαιτίας της εκπαιδευτικής πολιτικής της κάθε κυβέρνησης, η όποια για τους δικούς της κομματικούς και άλλους λόγους δεν ασχολείται περισσότερο με αυτό το ζήτημα, το οποίο είναι πρόσφατο σχετικά και νωπό στις μνήμες των ανθρώπων. Έτσι, τα παιδιά μεγαλώνουν ίσως με λάθος εντυπώσεις και λανθασμένες γνώσεις όσον αφορά το κυπριακό, πράγμα που οδηγεί σε άλλα προβλήματα έξω από το σχολείο, στα γήπεδα ή σε άλλους χώρους, όπου συναντούμε μέχρι και βίαιες φανατικές εκδηλώσεις.

Στη συνέχεια προτείνουμε ένα πλάνο διδασκαλίας του κυπριακού ζητήματος που αναφέρεται σε γεγονότα από το 1955 μέχρι το 2004. Η διδασκαλία αυτή βασίζεται σε ιστορικές πηγές και μόνο, ιστορικές πηγές που εντοπίσθηκαν σε ιστορικά ενδοσχολικά και εξωσχολικά εγχειρίδια, εφημερίδες της εποχής, χρονολόγια, βίντεο ντοκουμέντα και εγκυκλοπαίδειες. Η συλλογή και επεξεργασία του ιστορικού αυτού υλικού έγινε χωρίς παρωπίδες και κομματικές αντιλήψεις και πεποιθήσεις, αλλά με πάθος για την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Η διδασκαλία μπορεί να διεξαχθεί σε δύο δίωρα . Στο Α΄ μέρος τα παιδιά θα ασχοληθούν με ιστορικές πηγές που αφορούν τα ιστορικά γεγονότα από το 1955 μέχρι το 2004. Στο Β΄ μέρος θα ασχοληθούν με ιστορικές πηγές που εξετάζουν το κυπριακό ως επίμαχο ζήτημα. Τα παιδιά είναι χωρισμένα σε ομάδες και κάθε ομάδα ασχολείται με ιστορικές πηγές, οι οποίες αναφέρονται σε συγκεκριμένα γεγονότα και με τις κατάλληλες ερωτήσεις τα παιδιά βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα όπου στο τέλος θα τα παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους.

Η διδασκαλία ξεκινά με την προσφορά, η οποία διαρκεί 10 λεπτά, περιλαμβάνει έναν ορισμό για το κυπριακό, γλωσσάριο και χρονογραμμή. Απευθύνεται σε όλη την τάξη και σε όλες τις ομάδες.

 

Α΄ ΜΕΡΟΣ Α – ΑΠΟ ΤΟ 1955 – 1974

Η διδασκαλία συνεχίζεται με την επεξεργασία, η οποία διαρκεί 30΄ λεπτά. Χωρίζουμε την τάξη σε τέσσερις ομάδες, όπου κάθε ομάδα θα ασχοληθεί με τις δικές της ιστορικές πηγές.

Ομάδα Α΄:

Η πρώτη ομάδα θα ασχοληθεί με τα γεγονότα από το 1955 – 1960. Οι ιστορικές πηγές με τις όποιες θα ασχοληθεί η πρώτη ομάδα είναι η προκήρυξη του Γεώργιου Γρίβα Διγενή για την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Α΄ κατά των Άγγλων, όπως και ηχητικό ντοκουμέντο με την προκήρυξη αυτή. Ακόμη, θα επεξεργαστούν μία ιστορική πηγή για τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου και μία για τα βασικά άρθρα της συνθήκης εγγυήσεως.

Ομάδα Β΄ :

Η δεύτερη ομάδα θα ασχοληθεί με τα γεγονότα από το 1960 – 1974. Δηλαδή, τις διακοινοτικές συγκρούσεις και το πώς «χαράχτηκε» η «πράσινη γραμμή».

Ομάδα Γ΄ :

Η τρίτη ομάδα θα ασχοληθεί με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου το 1974. Τα παιδιά θα επεξεργαστούν ένα βίντεο ντοκουμέντο, στο οποίο ο ίδιος ο Μακάριος αφηγείται το πώς έγινε το πραξικόπημα και μία ιστορική πηγή για τους υπαίτιους τους πραξικοπήματος και τις συνέπειες αυτού.

Ομάδα Δ΄:

Η τέταρτη ομάδα θα ασχοληθεί με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου το 1974. Τα παιδιά θα επεξεργαστούν δύο βίντεο ντοκουμέντα. Το ένα βίντεο αναφέρεται στα πώς και τα γιατί της εισβολής (Πηγή: Παυλίδης, Ιστορία της νήσου Κύπρου) και το άλλο βίντεο είναι από το BBC που δείχνει ενδιαφέροντα πράγματα για την εισβολή. Επίσης, θα επεξεργαστούν μία ιστορική πηγή για τις συνέπειες της εισβολής, όπως και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

ΜΕΡΟΣ Β – ΑΠΟ ΤΟ 1974 – 2004

Στο επόμενο δίωρο θα χωρίσουμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες.

Ομάδα Α – Ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων

Η ομάδα Α θα επεξεργαστεί ιστορικές πηγές για το ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων (Η.Π.Α., Αγγλία, Σοβ. Ένωση, Ελλάδα, Τουρκία) στα γεγονότα της Κύπρου.

 

Ομάδα Β – Σχέσεις Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων

Η ομάδα Β΄ θα επεξεργαστεί ιστορικές πηγές για το πώς ήταν οι σχέσεις των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.

Ομάδα Γ΄ – 2004 ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ

Η ομάδα Γ΄ θα επεξεργαστεί ιστορικές πηγές για το Σχέδιο Ανάν και τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος που έγινε για την αποδοχή του ή όχι από τον Ελληνοκυπριακό και Τουρκοκυπριακό πληθυσμό του νησιού.

Αυτή είναι μία ενδεικτική διδασκαλία για το πώς πρέπει να διδάσκεται ένα επίμαχο ιστορικό ζήτημα. Τα παιδιά μετατρέπονται σε ιστορικούς και η τάξη δουλεύει ως ερευνητική κοινότητα, η οποία μελετά, ψάχνει, δέχεται, απορρίπτει, ανακαλύπτει και στο τέλος μαθαίνει.

Κύπρος από Spyros Spyrou